- Luka podatkowa, w tym i VAT, dzieli się na: lukę polityczną, zaniechania ustawodawcy w dostosowaniu prawa do zmieniających się warunków biznesowych, nieświadomych pomyłek podatników (ale bez znamion złej woli), świadomych działań podatników mających na celu zmniejszenie płaconego podatku wbrew intencji ustawodawcy i/lub etyce.
- Administracja skarbowa walczyć może jedynie z ostatnim elementem. Może także na bieżąco aktualizować przepisy. Niemożliwe jest jednak wyeliminowanie luki politycznej oraz pomyłek wynikających z niewłaściwego zastosowania przepisów, chyba że prawo zostanie nadmiernie uproszczone.
- W szczytowych latach 2012–2015 luka VAT w Polsce wynosiła ponad 40 mld zł rocznie, czyli ok. 25% całości zobowiązań w podatku.
- Do przyczyn fundamentalnych wystąpienia luki VAT należy zaliczyć zawirowania po kryzysie finansowym z lat 2008–2009, nadmierne skomplikowanie systemu podatkowego oraz ucieczkę oszustów z UK czy Niemiec.
- Po wprowadzeniu szeregu zmian, takich jak podzielona płatność, odwrotne obciążenie w licznych sektorach, biała lista podatników, Jednolity Plik Kontrolny (JPK), Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) oraz po uruchomieniu Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), luka znacznie spadła, do ok. 20 mld zł rocznie i ok. 14% całości zobowiązań.
- Tempo redukcji luki VAT zmaleje, a przestępcy zaczną dostosowywać się do zmieniających się realiów, przepisów i możliwości KAS. Niewątpliwe zalety będzie miało uproszczenie systemu podatkowego, który jest nadmiernie rozbudowany, na co wskazują międzynarodowe rankingi. Godnym rozważenia pomysłem, który oszczędzi tak przedsiębiorcom, jak i KAS pracy, jest wprowadzenie jednolitej stawki VAT, która przy poziomie 16–17% będzie neutralna dla budżetu, a nawet może oferować lekką nadwyżkę wobec obecnego systemu.
Opracowanie Raportu wsparł PKN ORLEN
