Wojna na Ukrainie doprowadzi prawdopodobnie do spadku inwestycji i obniżenia wzrostu gospodarczego w naszym kraju. Państwo polskie nie jest w stanie – nawet zakładając uruchomienie środków z Krajowego Planu Odbudowy – skutecznie wypełnić tego ubytku inwestycjami publicznymi. Jedynym sposobem na złagodzenie sytuacji jest uruchomienie uśpionego potencjału inwestycyjnego tkwiącego w polskich przedsiębiorstwach. Aby mogło się to wydarzyć, warunkiem koniecznym jest wprowadzenie w Polsce stabilności regulacyjnej, gdyż jej brak silnie ogranicza plany inwestycyjne firm. Z tej przyczyny jako Warsaw Enterprise Institute oraz niżej podpisani apelujemy o roczne moratorium regulacyjne na wszystkie nowe przepisy w jakikolwiek sposób ograniczające działalność gospodarczą w Polsce. Docelowo zaś powinno się wdrożyć w Polsce 12-miesięczne vacatio legis dla wszystkich zmian w prawie gospodarczym tak, by każda nowa ustawa czy rozporządzenie miało szansę być przedmiotem poważnej debaty.
Według prognoz Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) tempo wzrostu polskiego PKB w latach 2022–2023 spowolni do około 3,5 procent – przed wojną na Ukrainie prognozowano wzrosty przekraczające 4 procent. Motorem tego wzrostu ma być przede wszystkim konsumpcja prywatna, a nie inwestycje. Poziom/wysokość inwestycji ma zdaniem analityków PIE spaść w samym tylko II kwartale 2022 roku o około 10 procent w porównaniu do tego samego kwartału roku 2021. Główną przyczyną tego spadku będzie niższy poziom inwestycji prywatnych, w tym prawdopodobnie zmniejszenie napływu zagranicznego kapitału inwestycyjnego. Najprawdopodobniej nie zapobiegnie temu nawet ewentualne uruchomienie środków z Krajowego Planu Odbudowy.
Za spadek inwestycji będzie odpowiadać w dużej mierze niepewność związana z wojną na Ukrainie. Tę niepewność może usunąć wyłącznie zakończenie działań wojennych. Państwo polskie ma na to ograniczony wpływ. Można jednak usunąć inną poważną barierę inwestycyjną: niestabilność prawa i regulacji gospodarczych. To właśnie niemożność przewidzenia posunięć legislatora, który wprowadza coraz to nowe nakazy, zakazy i normy, obniża apetyt polskich firm na inwestycje. Nie dość, że od wielu lat nie uporaliśmy się z tym problemem, to w ciągu ostatniej dekady stawał się on coraz poważniejszy. Świadectwem tego jest rosnąca każdego roku liczba stron nowo uchwalanego prawa. Strona Barometrprawa.pl podaje, że w rekordowym 2016 roku uchwalono aż 35 tysięcy stron nowych przepisów. Jednocześnie rośnie tempo procedowania ustaw i skraca się ich vacatio legis . W efekcie nie tylko niemożliwym jest przeprowadzenie rzetelnych, merytorycznych konsultacji kolejnych projektów legislacyjnych, lecz także samo zapoznanie się z nimi. Rosną w ten sposób koszty przestrzegania prawa, a dodatkowo pochłaniane są zasoby, które mogłyby być przeznaczone na inwestycje.
Przypomnijmy, że polskie firmy prywatne mają z czego inwestować. Według Głównego Urzędu Statystycznego przychody przedsiębiorstw niefinansowych w 2021 roku wynosiły 3,96 biliona złotych, co jest wartością o 23,5 procent wyższą niż w pandemicznym roku 2020. W związku z poprawiającymi się nastrojami w 2021 roku wzrosły także nakłady inwestycyjne (o 7,3 procent). Ustabilizowanie prawa gospodarczego może pomóc w utrzymaniu tych korzystnych trendów.
W związku z powyższym Warsaw Enterprise Institute oraz niżej podpisani apelujemy do rządu, by wprowadził roczne moratorium na wszystkie nowe regulacje, które w jakikolwiek sposób ograniczają bądź zaburzają działalność gospodarczą przedsiębiorstw w Polsce. Jednocześnie proponujemy wprowadzenie rocznego vacatio legis na prawo gospodarcze, w tym prawo podatkowe. Z wprowadzeniem tej zasady należy się jednak wstrzymać do momentu uporządkowania fiskalnego chaosu wprowadzonego przez Polski Ład, od którego obserwujemy obecnie odwrót. Taką legislację należy jak najszybciej zastąpić przyjaznym i prostym systemem podatkowym.
Apel można podpisać TUTAJ.
Sygnatariusze:
- Związek Przedsiębiorców i Pracodawców
- Stowarzyszenie Inicjatywa Firm Rodzinnych
- Stowarzyszenie Libertariańskie
- Fundacja Wolności i Przedsiębiorczości
- Instytut Misesa
