Celem niniejszego opracowania jest analiza kosztów życia w Polsce na tle krajów UE w latach 2010–2020, a także próba oszacowania – na bazie danych dotyczących inflacji – możliwego trendu w tym zakresie z lat 2021–2022. Do 2020 r. przeciętne ceny dóbr konsumpcyjnych w Polsce (z uwzględnieniem międzynarodowych różnic w sile nabywczej) w relacji do unijnej średniej utrzymywały się na poziomie nieznacznie poniżej 60 proc., co odpowiadało relacji PKB w Polsce i w krajach UE ogółem. Biorąc pod uwagę wzrost płac, który był tym okresie wyższy niż wzrost cen konsumpcyjnych, należy stwierdzić, że koszty życia w Polsce spadały. Z powodu braku odpowiednich danych statystycznych nie można było rozszerzyć tej analizy na 2021 rok i początek 2022 roku, a to wtedy właśnie nastąpiło znaczące przyspieszenie inflacji, a tym samym wzrost kosztów życia. Inflacja w Polsce – ze względu na to, że punkt startu pod koniec 2020 roku był wyższy – jest obecnie odpowiednio wyższa niż w innych krajach Europy. Należy oczekiwać, że pozytywne tendencje w spadku kosztów życia w relacji do uzyskiwanych dochodów, obserwowane w Polsce w ostatnich latach, najprawdopodobniej zatrzymały się w 2022 r., a być może nawet uległy odwróceniu. Tempo wzrostu wynagrodzeń nominalnych dla wielu gospodarstw domowych jest dziś niższe od inflacji, a dodatkowo z powodu zaostrzania polityki pieniężnej rosną wydatki na obsługę zadłużenia, które nie są wliczane do inflacji konsumenckiej. To musi prowadzić do wzrostu ogólnych kosztów życia i powstania napięć w budżetach gospodarstw domowych. W raporcie przedstawione są także rekomendacje dla polityki publicznej, które powinny być wdrożone celem złagodzenia skutków inflacji zwłaszcza dla najuboższych obywateli. Wśród rekomendacji – oprócz prowadzenia stabilnej i przewidywalnej polityki pieniężnej, znajduje się także wskazanie na korzystne cenowo skutki deregulacji zarówno firm, jak i rynku pracy, zwiększenia konkurencji rynkowej oraz na konieczność powstrzymania się od wprowadzania przepisów ograniczających w jakimkolwiek aspekcie działalność przedsiębiorstw.
