W obozie rządzącym pojawiają się nieśmiałe głosy dotyczące wprowadzenia kontroli cen oraz jak to zrobić. Tymczasem nie ma nad czym się zastanawiać. Wszystko już było. Najlepsze wzorce leżą na talerzu i są gotowe do wzięcia.
By zapobiec zjawisku wrednemu i podstępnemu podnoszeniu cen przez podłych polskich przedsiębiorców, dla których wejście Polski do UE stałoby się pretekstem do podwyższania cen, Leszek Balcerowicz zorganizował akcję „Unia Europejska – Ceny”.
Główne elementy akcji:
- uruchomienie infolinii, na którą każdy konsument mógł zgłosić informacje o zamianach cen.
- ankieterzy-pracownicy 16 oddziałów okręgowych NBP rozpoczęli serię notowań cen 60 wybranych produktów. Notowania były powtarzane co dwa tygodnie.
Zapowiadano, że wobec odnotowanych, podwyższonych cen, ww. instytucje miały stosować głównie miękkie środki nacisku – NBP miał prowadzić za pomocą mediów akcję informacyjną, która miała wywierać zapobiegawczą presję na sprzedawców. W szczególnych przypadkach nadużywania faktu akcesji do Unii Europejskiej do podnoszenia cen, UOKiK miał wszczynać na ich podstawie procedury sprawdzające.
Leszek Balcerowicz wskazywał, że podrożeć może około 15 procent produktów, a około 33 procent może potanieć. Podkreślił jednocześnie, że w przypadkach nieuzasadnionych podwyżek cen najlepsze wyniki daje nie interwencja instytucji państwowych, lecz reakcja dobrze poinformowanych konsumentów.
NBP w komunikacie z 13 maja 2004 r. wskazał, że „ujawniły się już wszystkie podwyżki, które są uzasadnione regulacjami Unii Europejskiej, natomiast w przypadku przewidywanych obniżek efekt wejścia Polski do UE jeszcze się w pełni nie zrealizował”.
Gotowe materiały i rozwiązania specjalnie zebrane dla Polskiego Instytutu Ekonomicznego:
https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2004/ue_ceny_prezentacja.pdf
https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2004/prezentacja_infolinia.pdf
https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2004/ceny130504.pdf
https://ssl.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2004/ceny2.html
https://www.pb.pl/100-dni-po-wejsciu-do-ue-ceny-w-gore-228559
