Projekt Poczet Przedsiębiorców Polskich

Projekt zakłada stworzenie cyklu 10 filmów na podstawie książki „Poczet Przedsiębiorców Polskich” wydawnictwa WEI. Każdy odcinek opowiadać będzie historię osoby wpisaną na stałe w polską historię budowania naszej przedsiębiorczości.

Duma, wiara i talent – opowieść o Michale Piotrze Radziwill

Michał Piotr Radziwiłł urodził się w 1853 r. w wołyńskich dobrach Szapanów. Wykształcenie uzyskał na katolickim uniwersytecie w belgijskim mieście Louvain. Po ukończeniu uczelni wrócił do ojczyzny i zajął się majątkiem w Nieborowie. Po latach zaniedbań ze strony Zygmunta Radziwiłła, który to przejął go od generała Michale Gedeonie Radziwille, mocno je zadłużył i stopniowo wyprzedawał zgromadzone przez przodków dzieła sztuki, książki i cenne pamiątki. Książę w 1879 r. postanowił rozstać się z uszczuplonym majątkiem i sprzedać go Michałowi Piotrowi. Ten nie szczędził grosza na odbudowę i rozwijanie działalności. Uzupełniał z biegiem czasu księgozbiór, odkupił Arkadi, a nawet założył manufakturę mebli oraz majoliki. Sklepy z produktami książęcego zakładu powstały w Warszawie, Kijowie i Petersburgu.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów. Jest ona dostępna TUTAJ.

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej.

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp. z o.o.

LEWIATAN — w obronie wolnego rynku. Opowieść o Andrzeju Wierzbickim

Andrzej Wierzbicki urodził się w 1877 roku w Chawie w gubernii tambowskiej, położonej w centralnej Rosji. Ukończył IV Gimnazjum w Warszawie, następnie podjął studia w Petersburskim Państwowym Instytucie Technologicznym. W Petersburgu był współorganizatorem i działaczem koła „Zetu” (tajnego Związku Młodzieży Polskiej). W latach 1903–1912 pracował jako inżynier Rosyjskiego Towarzystwa Dróg Elektrycznych i Oświetlenia Elektrycznego, jednocześnie pełniąc funkcję sekretarza, wiceprezesa Oddziału Mechanicznego i członka Rady Towarzystwa Fabrykantów w Petersburgu. W 1912 roku przyjął stanowisko dyrektora Towarzystwa Przemysłowców Królestwa Polskiego i przeniósł się z rodziną z Petersburga do Warszawy. Po uzyskaniu niepodległości dyrektor naczelny, później zaś prezes Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów Lewiatan, który uzyskał przydomek ,,Lewiatan”.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów tutaj

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

Lodzermensch, czyli łodziak – opowieść o Traugocie Grohmannie

Traugott Grohmann – syn Christiana Traugotta i Christiany Dorothei z Wolfów, pochodził z rodziny drobnych fabrykantów lub rzemieślników. Do Polski przybył wraz z bratem Karolem z położonej koło Drezna miejscowości Sebnitz około 1820 roku. Początkowo osiedlili się w Warszawie, gdzie zajmowali się wytwarzaniem wyrobów skórzanych. Kiedy w drugiej połowie lat dwudziestych rząd Królestwa ogłosił zachęty dla tych, którzy chcą zainwestować w przemysł włókienniczy, swoich sił w tej dziedzinie postanowili spróbować i Grohmannowie. W 1827 roku w Zgierzu założyli manufakturę wyrobów bawełnianych. Inwestycja wypaliła się i 15 lat później zmienili charakter działalności na tkalnię płócien oraz przędzalnie bawełny. Następnie Karol zarzucił bratu oszustwa podatkowe, za co Traugott wytoczył mu proces, który… przegrał. Przeniósł się do Łodzi i otworzył przędzalnię mechaniczną.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1uzm6l5pfQwegVCkg6nJz4fN1snt11GRGiOKel_PKK1Y

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

KSIĄŻĘ AWIATOR – OPOWIEŚĆ O STANISŁAWIE LUBOMIRSKIM

Stanisław Sebastian Lubomirski był synem księcia Eugeniusza Adolfa, znamienitego ziemianina i kolekcjonera, a bratem Stefana, pierwszego prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Przyszedł na świat 31 stycznia 1875 roku w Krakowie. Odebrał staranną edukację, m.in. na niemieckich uniwersytetach. Co ciekawe, nie miał wykształcenia ekonomicznego, ale wiedzą i zdolnościami zaćmił niejednego dyplomowanego finansistę. Jako młody człowiek, tuż po studiach, rzucił się najpierw w wir finansów – na polskim, rodzimym gruncie. Razem z Henrykiem Radziszewskim założył Krajowy Dom Bankowy w Warszawie, który jednak słabo prosperował. Po dokapitalizowaniu przedsięwzięcia przekształcono je w Bank Przemysłowy Warszawski, działający w formie spółki akcyjnej, z Lubomirskim jako prezesem. Młody książę równolegle inwestował w wiele inicjatyw z zakresu przemysłu, nie tylko na ziemiach polskich, bowiem zaangażował się np. w wydobycie wosku ziemnego na terenach nadkaspijskich. W historii polskiego przemysłu i lotnictwa Stanisław Lubomirski zapisał się utworzeniem pierwszej na ziemiach polskich fabryki lotniczej.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1tl8K…

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Majątek dzięki ,,Czarnej sztuce" - opowieść o Janie Hallerze.

Urodzony w 1467 roku w mieście Rothenburg, przybył do Krakowa w wieku lat piętnastu i zapisał się na Akademię Krakowską. To dowód, jakim prestiżem cieszyła się i polska uczelnia, i królewska stolica. Nie wiadomo, jak dokładnie potoczyły się studenckie losy Hallera, w każdym razie nie uzyskał on żadnego tytułu naukowego. Zdaje się, że od studiów wolał interesy. Handlował, czym się dało – sprowadzanymi z Węgier wołami, winem, miedzią i cyną. Przez pierwszą dekadę swojego pobytu w Krakowie musiał zgromadzić niemały majątek, skoro w 1491 roku ożenił się z Barbarą Kunosch, córką zamożnego kuśnierza. Na przełomie piętnastego i szesnastego wieku Haller postanowił rozszerzyć swoją aktywność o obszar, który wówczas na ziemiach polskich był wybitnie nowatorski – czyli działalność wydawniczą. Pierwsze krakowskie druki ukazały się co prawda w latach 70. piętnastego stulecia, ale miasto wciąż nie miało dużej, stałej drukarni. Kraków, jako ośrodek naukowy i miasto ludzi zamożnych, sympatyzujących z humanistycznymi prądami, dawał szansę na powodzenie działalności wydawniczej. Haller podczas swoich podróży do Niemiec nawiązał kontakt z tamtejszymi wydawcami, poznał również szczegóły tego fachu. W 1494 roku rozpoczął działalność nakładową, a w 1501 roku sprowadził do Krakowa z Metzu drukarza Kaspra Hochfedera, który w 1505 roku, jako jego wspólnik, rozpoczął drukowanie książek pod szyldem Hallera. Wkrótce zresztą wspólnik został spłacony, a Haller stał się wyłącznym właścicielem przedsiębiorstwa.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1zLZPVOzWm2kFdBJkamlK8XZVdoLxyMLO02l15PxuWUI

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

 

Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Wielki finansista i filantrop. Opowieść o Hipolicie Wawelbergu.

Ten finansista żydowskiego pochodzenia, inaczej niż wielu mu współczesnych bankierów i przemysłowców, nie zmienił religii swoich przodków. Był utalentowanym bankierem, a przy tym wielkim filantropem i gorącym patriotą. Dzięki tysiącom rubli, hojnie łożonych przez Wawelberga, pod strzechy trafiły dzieła wielkich polskich pisarzy w tanich wydaniach. Dziadek Hipolita był ubogim tragarzem, imającym się zresztą wszelkich prac, by utrzymać rodzinę. Ojciec, Henryk, zaczynał jako subiekt w sklepie, ale później zajął się finansami – udzielał kredytów i pożyczek. Rodzinie powodziło się finansowo na tyle nieźle, że mógł myśleć o wykształceniu syna, Hipolita. Ten skończył Gimnazjum Realne w Warszawie, następnie kontynuował naukę w Instytucie Agronomicznym. Przerwał ją w wieku 19 lat, idąc do powstania styczniowego. Poszukiwany przez Rosjan musiał uchodzić z Królestwa Polskiego. Udał się do Berlina, gdzie studiował na Akademii Handlowej. Naukę ukończył w 1869 roku. Wrócił – jednak nie do Warszawy, lecz do Petersburga. Dzisiaj trudno to pojąć, ale chociaż nad Wisłą był persona non grata, to w stolicy Cesarstwa mógł funkcjonować bez przeszkód. Tam otworzył w reprezentacyjnym miejscu, przy Newskim Prospekcie, filię ojcowskiego kantoru. Okazał się, podobnie jak ojciec, utalentowanym finansistą. Utalentowanym na tyle, że Dom Bankowy H. Wawelberg rozwinął w jedną z największych instytucji bankowych w ówczesnej Rosji.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/15jsr…

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Najbogatszy Bankier Rzeczypospolitej. Opowieść o Piotrze Fergussonie Tepperze

Piotr Fergusson Tepper – najbogatszy bankier polski końca XVIII wieku. W 1791 jego majątek wynosił ok. 60–65 mln złotych polskich. Pertraktował i był pośrednikiem w zaciąganiu pożyczek przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1793 król był mu winien ok. 11,5 mln zł. Udzielał też pożyczek skarbowi Rzeczypospolitej. Od 1775 dzierżawił wraz z Piotrem Blankiem loterię krajową, wpłacając corocznie do skarbu 300 tys. złotych polskich. Tepper prowadził interesy szczególnie z bankierami amsterdamskimi, którzy lokowali swe kapitały w Polsce. W 1793 zbankrutował wraz z pięcioma innymi największymi bankierami. Przez wierzycieli oskarżany był o działanie celowe na szkodę polskiego życia gospodarczego. Jego budynki przy ulicy Miodowej („dom handlowy” i „dom bankowy”) zostały splądrowane 20 kwietnia 1794 roku przez podburzony tłum, a on sam zmarł sześć dni później wskutek obrażeń odniesionych podczas ataku, który przeprowadzono w jego mieszkaniu.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/18MOp…

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Skuteczny rzecznik reformy monetarnej. Opowieść o Mikołaju Koperniku

W 1517 roku Kopernik sporządził pierwszą wersję łacińskiej rozprawie o monecie, która swojej drugiej wersji (Modus cudendi monedam), przygotowanej na żądanie króla Zygmunta Starego, doczekała się dwa lata później. W 1522 roku na generalnym sejmiku pruskim w Grudziądzu publicznie przedstawił swój traktat. Co ważne, dopiero w 1816 roku rozprawę ogłoszono drukiem. W tym dziele zawierają się jego poglądy na pieniądz, uwzględniane i rozwijane przez ekonomistów następnych stuleci. W 1528 Kopernik ukończył następną rozprawę z tego obszaru, poświęconą sposobowi bicia monety (De monede cudende ratio). Kopernik, jak wielu jemu współczesnych ekonomistów, był zwolennikiem monetarystycznej teorii pieniądza, czyli uważał, że wartość nominalna pieniądza powinna odpowiadać wartości kruszcu, z którego jest wykonany. Wyciągał z tego logiczny wniosek, że ceny towarów są odzwierciedleniem zawartości kruszcu w pieniądzu, zatem niedopuszczalną praktyką jest zmniejszanie jego zawartości. A dodajmy, że była to częsta praktyka władców, którzy chcieli doraźnie ratować nadwątlony skarbiec. Autor rozprawy podkreślał, że zyski osiągnięte w ten sposób nigdy nie zrównoważą strat związanych z pozostawaniem przez długie lata gorszego pieniądza w obiegu. Analogia ze współczesnym dodrukowywaniem pieniądza papierowego sama się nasuwa: Kopernik słusznie podkreślał, że psucie monety powoduje wzrost cen i napędza inflację.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1r1Yy…

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Bankier trzech króli. Opowieść o Janie Bonerze

Jan Boner wywodził się z Alzacji. Wraz z braćmi Jakubem i Fryderykiem w drugiej połowie XV wieku osiedlił się we Wrocławiu. 7 lutego 1483 roku Jan Boner wyemigrował do Krakowa, gdzie przed radą miejską złożył przysięgę stając się obywatelem miasta. Był założycielem polskiej gałęzi rodu Bonerów – rodziny mieszczańskiej w późnym średniowieczu osiedlonej na Śląsku i w Małopolsce, której przedstawiciele od XV wieku odgrywali ważną rolę na dworze Jagiellonów. W 1498 roku stał się członkiem rady miejskiej w Krakowie, a w 1522 wszedł w skład 6-osobowej komisji zarządzającej miejską kasą. W 1506 był posłem miasta Krakowa na elekcję króla Zygmunta Starego. W 1508 na mocy umowy z rodziną Bełzów wszedł w posiadanie kaplicy św. Ducha w Kościele Mariackim, przekształcając ją w kaplicę pw. św. Jana Chrzciciela jako mauzoleum rodzinne. Do tego kościoła ufundował również zachowane do dziś stalle przeznaczone dla członków rady miejskiej. Mieszkając w Królestwie Polskim dorobił się w czasach panowania Aleksandra Jagiellończyka wielkiego majątku na papierniach w Balicach, Bonarce i Kamieniu, będąc równocześnie na mocy królewskiego przywileju wraz z Kacprem Berem i Janem Turzo dostawcą srebra do mennicy królewskiej. Doprowadził do rozdziału majątku państwowego od finansów prywatnych króla. Wielokrotnie powiększył majątek za czasów Zygmunta I Starego przejmując różne nieruchomości głównie za niespłacone pożyczki bankowe. Był właścicielem ogrodu za Bramą Mikołajską, kamienic w Krakowie, Lwowie i Poznaniu. W 1515 został zarządcą żup solnych w Wieliczce, rok wcześniej w 1514 roku uzyskał dla siebie polski indygenat i herb szlachecki Bonarowa. W 1522 został wielkorządcą krakowskim.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1d6fLRsp4UX9oiH5u1uk8Rp9v1fMzrv-m82r65wKcqrA

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o

Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

Założyciel kupieckiej dynastii. Opowieść o Krzysztofie Fryderyku Brunie

Lata Królestwa Kongresowego były epoką powstawania fortun naturalizowanych cudzoziemców – nie tylko w Łodzi i jej okolicach i nie tylko w przemyśle. Dobrą koniunkturę gospodarczą wykorzystali też obrotni rzemieślnicy, tworząc rodzinne firmy, którym kres położyły dopiero ostatnia wojna i rządy komunistów. Ewangelik Mikołaj Karol Brun, warszawski mieszczanin, Niemiec z pochodzenia, 8 października 1795 roku świętował narodziny syna, Krzysztofa Fryderyka. Był niezamożnym rzemieślnikiem i dla syna przewidział typowo rzemieślniczą karierę. Gdy młody Brun miał trzynaście lat, został oddany „do terminu” do przedsiębiorstwa handlującego artykułami żelaznymi, prowadzonego przez Jana Dawia Münkenbecka u zbiegu ulic Bielańskiej i Senatorskiej w Warszawie. Cierpliwie piął się po szczeblach kariery, został subiektem, a po śmierci właściciela (1816) został dysponentem firmy. Talent decydował w owym czasie nie tylko o biznesie, ale i o relacjach osobistych. Brun gwarantował na tyle świetlaną przyszłość firmie spadkobierców Münkenbecka, że w roku 1818 został jej wspólnikiem. W roku 1829 nazwę przedsiębiorstwa zmieniono na „K. Weichert i Brun”, wreszcie w roku 1852 na „Krzysztof Brun i Syn”. Jak twierdzi Zofia Brun, Krzysztof Fryderyk po śmierci swego patrona wstąpił w związek małżeński z pozostałą po nim wdową. Nie było to wówczas czymś rzadkim ani osobliwym. Małżeństwo miało gwarantować pozycję rodziny i powodzenie w interesach… W tym wypadku to jednak tylko rodzinna legenda, bowiem nie potwierdzają tego ani dokumenty, ani opracowania historyczne.

➖ Zapraszamy do wypełnienia ankiety po obejrzeniu filmu, badającą ocenę filmów https://docs.google.com/forms/d/1ZJ_1F1xqdTNkE5Otlv_bZskydLJrnxPiESxUl5UTSYg

➖ Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej

➖ Patronem cyklu jest Żabka Sp.z.o.o Film nakręcony na podstawie książki ,,Poczet Przedsiębiorców Polskich”. Do nabycia poniżej 👇 https://bit.ly/3nXakdL

już wkrótce: