Co:
Zakup respiratorów widmo
Kiedy:
Kwiecień 2020 roku
Za ile:
154 mln zł
Kto:
Ministerstwo Zdrowia
To był jeden z większych blamaży Ministerstwa Zdrowia w epicentrum pandemii. Urzędnicy za ponad 150 milionów złotych zakupili 1241 respiratorów. Do Polski trafiło jedynie 200, a kontrahent rządu zwiał z pieniędzmi z kraju. Odzyskanie części gotówki zajęło długie miesiące, a w całej sprawie do dziś pojawiają się białe plamy.
Respiratory miała dostarczyć spółka E&K należąca do handlarza bronią Andrzeja Izdebskiego. Ostatecznie zleceniodawca wywiązał się z zadania tylko w niewielkim stopniu, dostarczając jedynie 200 urządzeń ratujących życie chorym na COVID-19. Izdebski był w przeszłości związany z polskim wywiadem, a do realizacji zlecenia miała go wskazać Agencja Wywiadu[1]. Sam zainteresowany zainkasował pieniądze, nie przekazał sprzętu i, jak się później okazało, uciekł do Albanii. Ostatecznie, jak się okazuje, Izdebski umiera w Tiranie w niewyjaśnionych okolicznościach.
Przez lata ministerstwo zdrowia nie mogło odzyskać należności. Ostatecznie udało się to z większością pieniędzy, ale nie ze wszystkimi[2]. Sprawa obrosła legendami[3], państwowi urzędnicy się upokorzyli, służby rekomendowały człowieka niegodnego zaufania, nikomu do dziś nie postawiono w tej sprawie zarzutów, a minister Cieszyński jeszcze w 2023 roku musi mierzyć się z niewygodnymi pytaniami.
Nie przekonują nas wyjaśnienia, że pandemiczny chaos wymusił na politykach improwizacje i inaczej się nie dało. W rzeczywistości obnażył on brak odpowiednich procedur i kompetencji w instytucjach państwowych. Niestety nie ma gwarancji, że gdyby do podobnego kryzysu doszło dzisiaj, nie mielibyśmy powtórki z rozrywki. Przeciwnie, politycy w ciągu ostatnich miesięcy zajmują się wszystkim tylko nie analizą własnych niedociągnięć pandemicznych. Nieudany zakup respiratorów nie był wypadkiem przy pracy, a objawem poważnego systemowego problemu, którego nie rozwiązano do dzisiaj.
[1] https://www.rp.pl/kraj/art37849321-smierc-andrzeja-izdebskiego-potwierdzona-pytania-o-afere-respiratorowa-zostaja, [dostęp: 26.07.2023].
[2] https://www.money.pl/gospodarka/afera-respiratorowa-minister-zdrowia-zapowiada-odzyskanie-reszty-kwoty-6795322408176128a.html, [dostęp: 26.07.2023].
[3] https://www.newsweek.pl/polska/polityka/afera-respiratorowa-i-smierc-handlarza-bronia-tajemnice-andrzeja-i-opisuje-tomasz/msp1c5g, [dostęp: 26.07.2023].
