Kolejny raz jesteśmy świadkami wprowadzania nieprzemyślanych opłat, godzących w interesy przedsiębiorców. Przy próbie troski o środowisko rząd nie tylko nałoży nowe opłaty, ale dodatkowo wylicza je w sposób niesprawiedliwy.
System kaucyjny w Polsce ma zacząć obowiązywać w 2025 r. Do jednorazowych butelek z plastiku o pojemności do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra doliczona zostanie kaucja, której wysokości jeszcze nie podano. Kaucja będzie zwracana przy zwrocie wskazanych opakowań w sklepie bez konieczności okazania paragonu. Ponadto dla poszczególnych rodzajów opakowań powinny zostać osiągnięte odpowiednie poziomy ich zbiórki w systemie kaucyjnym. W przypadku nieosiągnięcia poziomu przedsiębiorcy wprowadzający te opakowania zapłacą opłatę produktową za kilogram opakowania, jakiego nie zebrano w systemie. Właśnie opublikowano projekt Rozporządzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska w tej sprawie. Zgodnie z jego zapisami wysokość opłaty ma być równa dla wszystkich rodzajów opakowań.
Rozwiązanie jawi się jako niesprawiedliwe, ponieważ stopień degradacji środowiska spowodowany zaśmiecaniem przez różne rodzaje odpadów opakowaniowych jest zróżnicowany w zależności od rodzaju tworzywa – czy jest to szkło, plastik czy aluminium. W przypadku szkła kilogram to 3 butelki, w przypadku tworzywa PET to trzydzieści butelek, a aluminium – pięćdziesiąt puszek. Logicznie rzecz biorąc opłata dla szkła, które nie trafi do systemu kaucyjnego, powinna być najniższa, bo najniższe są koszty jego uprzątnięcia ze środowiska – przecież łatwiej jest zebrać trzy niż trzydzieści butelek. Dodatkową niesprawiedliwością jest tutaj fakt, że tej samej wysokości opłata ma obowiązywać dla jednorazowych butelek z plastiku i puszek z metalu oraz zwrotnych butelek ze szkła.
Wprowadzenie opłat produktowych jako element dbałości o środowisko naturalne jest dobrym rozwiązaniem, o ile jest dokonywane w sprawiedliwy sposób. Obecna koncepcja opłat produktowych powoduje, że przedsiębiorcy w Polsce są zniechęcani do zwiększania użycia butelek wielokrotnego użytku, co z kolei godzi w politykę pro-środowiskową. Mając na względzie zarówno dobro środowiska, jak i interes polskich przedsiębiorców postrzegamy ten proces jako błędne koło.
