Od momentu opublikowania naszego raportu dotyczącego odbudowy Ukrainy (jesienią 2022 roku) sytuacja tego kraju uległa zmianie. Coraz bardziej klarują się koncepcje dotyczące modelu funkcjonowania odbudowy. Rządy państw, organizacje międzynarodowe i przedsiębiorstwa powoli przygotowują się do tego wielkiego projektu, zatem jest to idealny czas na kontynuację naszej poprzedniej publikacji. Mimo coraz bardziej zaawansowanych planów, nadal nie osiągnięto nadrzędnego celu, czyli pokoju. Nadal nie są znane ostateczne granice Ukrainy, a także warunki ewentualnego traktatu pokojowego lub rozejmu. Niestety, trwa wojna na wyniszczenie, gdzie z walki nie chce zrezygnować ani jedna, ani druga strona. Każdy dzień prowadzenia działań wojskowych kosztuje Ukrainę ok. 100 mln dolarów, a jej gospodarka jest trzymana pod międzynarodową kroplówką i zależna od pomocy zachodnich partnerów. Partnerów, którzy mają ściśle określone wymagania dotyczące kształtu i kierunku, w jakim powinna zmierzać powojenna Ukraina.
W prawie wszystkich opracowaniach naukowych, a także pokonferencyjnych dokumentach jest widoczne położenie nacisku na odnawialne źródła energii i zwiększenie ich znaczenia w strukturze energetycznej kraju. Sami Ukraińcy dysponują elektrowniami atomowymi, będącymi jeszcze spuścizną po Związku Radzieckim oraz znaczącymi złożami gazu. W stosunkach międzynarodowych, a także planach odbudowy prezentowanych przez Ukrainę, dużo mówi się o wykorzystaniu gazu ziemnego w tworzeniu jej przyszłości. Niechętne temu pomysłowi są instytucje międzynarodowe, które uważają, że Ukraina powinna dostosować się do „Zielonego Ładu” Unii Europejskiej. Prawie bez znaczenia pozostawiając posiadane zasoby naturalne.
Niniejszy raport jest jednym z najbardziej syntetycznych oraz konkretnych opracowań poruszających temat odbudowy Ukrainy. Stanowi on przegląd dotychczasowych działań i propozycji organizacji międzynarodowych oraz ośrodków badawczych. Zawiera on również własne propozycje, a także zauważa wady w istniejących już publikacjach dotyczących zagadnienia odbudowy Ukrainy.
Zwracamy także uwagę, że wraz z przedłużającą się wojną na Ukrainie, maleją szanse Polski na odegranie istotnej roli w procesie jej odbudowy. Spontaniczna pomoc polskiego społeczeństwa wzbudziła nadzieję, że w ramach odbudowy zostaną docenieni najwięksi sojusznicy. Racjonalizm, a także postanowienia zawarte w szwajcarskim Lugano, a później na konferencji w Londynie wskazały, że nie będzie preferencyjnego podziału „tortu” miedzy kraje sojusznicze, a zamiast tego odbędą się przetargi faworyzujące duże korporacje posiadające dostatecznie duże zasoby finansowe i merytoryczne. Nadzieją dla polskich firm jest zbudowanie odpowiedniego otoczenia instytucjonalnego, które umożliwi zmaksymalizowanie udziału polskich przedsiębiorstw w odbudowie. W niniejszym raporcie wskazaliśmy dotychczasowe działania organizacji pozarządowych oraz rządu, oceniając wpływ na potencjalną rolę Polski w odbudowie Ukrainy.
Ponadto opisaliśmy problemy, z którymi zmaga się Ukraina. Ukraińskie media coraz częściej donoszą o skali korupcji w armii i innych sektorach funkcjonowania państwa. Pomimo trwających działań wojennych, długoletni problem nie zniknął, a niektórzy analitycy twierdzą wręcz, że się nasilił. Wyzwania Ukrainy nie ograniczają się tylko do aspektów finansowania, ale również do tych związanych z demografią, czy demilitaryzacją kraju. Wszystkie problemy opisano szerzej w rozdziale „Wyzwania stojące przed Ukrainą”.
